Het is twaalf uur en UtopiastadtRad, de vrijwillige fietsverhuur opent voor het eerst in dit kalenderjaar weer haar deuren. Opgekalefaterde tweedehandsjes worden buitengezet. Het prachtige lenteweer heeft de vrijwillige crew doen besluiten de boel spontaan open te gooien. Hebben wij even mazzel.
We hadden ons voorgenomen een stuk over de Nordbahntrasse te gaan lopen, een strakke baan voor fietsers, skaters en wandelaars, aangelegd in de heuvelachtige bovenstad van Wuppertal. Maar fietsen is eigenlijk veel beter. We hebben niet zoveel tijd en ik wil mijn reisgenoten met een flink stuk van het traject laten kennis maken.
De formaliteiten zijn zo geregeld. Een simpel papiertje voor de borg, huurkosten zijn er niet. We mogen een fiets uitzoeken. Bij het terugbrengen van de fietsen wordt een “Spende” op prijs gesteld. Bij de eerste fiets die ik probeer zijn de handremmen te abrupt afgesteld. De tweede fiets heeft het zadel op een mooie hoogte staan, maar de fiets loopt aan. Met de derde fiets die ik probeer, wil ik wel op pad. Ik zie de anderen ook plussen en minnen voordat ze een definitieve keuze maken en ondertussen zijn we dankbaar dat we hier zomaar een fiets meekrijgen.
Het is druk op de Nordbahntrasse. Het gros van de passanten heef duidelijk de lente in de bol. Wandelaars lopen op het fietsgedeelte, omgekeerd remmen fietsers abrupt af, schieten zo het voetpad op om even te genieten van het uitzicht. Geliefden skaten hand in hand, zich niet bewust van de fietsdrukte om hen heen. Daartussendoor laveren wielrenners alles en iedereen behendig ontwijkend. In het gras naast het traject liggen zonaanbidders met de jas onder het hoofd. We befietsen het oostelijk deel van het traject. De viaducten worden steeds hoger en het uitzicht verder. De huizen lijken te verdwijnen onder de hoog opgemetselde viaducten. In de verte, beneden in het dal zien van de Schwebebahn voorbij zoeven.
De Nordbahntrasse is een Bottom-up project. De initiatiefnemers van het eerste uur hebben nooit durven te dromen dat hun plan zo succesvol zou gaan worden. Maar met hun enthousiasme hebben ze uiteindelijk de hele stad weten te beroeren. Letterlijk en figuurlijk. Heette hun portal eerst Nordbahntrasse, inmiddels vind je ze op het net onder de naam WuppertalBewegung. Ruim 25 kilometer van het voormalige spoortracé is inmiddels fietssnelweg geworden, oude stationsgebouwen zijn omgetoverd tot pleisterplaatsen en sociale ontmoetingsruimten, aan nieuwe tracés en projecten wordt gewerkt.
Vanaf het begin heb ik de Nordbahntrasse zien groeien. Niet alleen in lengte, maar ook qua beleving. Bij de oplevering, nog maar een paar jaar geleden ging het vooral om het tijdig gereed krijgen van een veilige strakke baan over een aantal kilometer. Dat was een hele klus. Het tracé, met daarin een groot aantal viaducten en tunnels werd al decennia niet meer gebruikt. Alles was overwoekerd, verstoord of nog erger, afgebroken.
Nu een paar jaar verder is het traject ook aangekleed. Panelen zijn geplaatst, met foto’s en verhalen van toen, overal staan prachtige lichtarmaturen, kunstwerken zijn geplaatst, muurschilderingen aangebracht en de stations- en perronklokken geven weer de juiste tijd aan. En ook heel fijn, de bloementuinen bij de pleisterpunten worden maar groter en groter.
Terug bij ons startpunt, UtopiastadtRad, leveren we de fietsen in. Uiteraard doneren we als dank een financiële bijdrage. Anderen staan al weer klaar om de fietsen een tijdje te mogen meenemen. Voor ons is het tijd voor een drankje. Het is druk, voor de bar van Café Hutmacher staan de mensen in een lange rij, het terras is afgeladen vol. In de foodtruck naast het stationsgebouw worden in hoog tempo pizza’s en Currywursten gebakken. De ijscowagen pal naast de Nordbahntrasse doet goede zaken. Kinderen spelen in een megazandbak, het zand ik zo te zien vers gestort.
Tegen vieren wordt het voor ons tijd om te gaan. De reisgenoten zijn enthousiast. Verbazing over de infrastructuur van Wuppertal, met de Schwebebahn beneden in het dal en de volstrekt unieke Nordbahntrasse, boven tegen de heuvels aangeplakt. En zoals altijd, verbazing over de afstand, hoe dichtbij het eigenlijk allemaal is. Thuisgekomen duurt het even, voordat ik de knop omzet. Wuppertal kan ik nooit zomaar loslaten, die stad kruipt altijd opnieuw onder mijn huid.
RUHRFRAU NL 