Op 3 oktober werd in Duitsland voor de 25e keer de ‘Tag der Deutschen Einheit’ gevierd. Wie op die dag een feestelijke drukte had verwacht komt bedrogen uit. Elk jaar wordt 1 stad aangewezen, om het feestje te vieren. Dit jaar Frankfurt. En natuurlijk zijn er festiviteiten in Berlijn, dat kan ook niet anders. Maar bij een 25-jarig jubileum, dan zou je eigenlijk toch wel iets meer festiviteiten mogen verwachten. Ik was benieuwd of ik toch nog iets van activiteiten in het Ruhrgebied zou kunnen ontwaren en ging 3 oktober op pad maar kwam bovenal stilte tegen.
Daags tevoren had ik me op het internet georiënteerd. De speurtocht naar speciale festiviteiten in het Ruhrgebied leverde niet veel hits op. Het werd me al snel duidelijk dat de Duitsers het 25 jarige jubileum zeer ingetogen vieren. De winkels zijn dicht, de bedrijven gesloten, de meeste musea zijn geopend volgens de zondagsopenstelling en hier en daar wordt gerept van een vlooienmarkt of een optreden in de avond.
Bij gebrek aan veelbelovende festiviteiten prikken we als bestemming het Josef Alberts museum in Bottrop, de tuinstad Schüngelberg in Gelsenkirchen en het uitgangskwartier Bermuda3 Eck in Bochum. Dat de opgelegde zondagsrust niet bij elke Duitser in de smaak viel, werd al vroeg in de ochtend duidelijk op de A12 bij de grensovergang Arnhem. Het was een grote uittocht. Wij konden Duitsland in razen, de Duitsers zelf stonden in de file en reden stapvoets richting Nederland.
De straten van Bottrop ogen verlaten als we rond de klok van half elf de stad inrijden. Overal diepe zondagsrust. Pas als we vlak in de buurt van het Josef Albert Museum komen is er duidelijk sprake van menselijke activiteit. Het museum ligt in het stadspark en de parkeerplaats tegenover het museum is bijna vol. Dat is ook niet zo vreemd want het museum biedt onderdak aan de eerste overzichtstentoonstelling in Europa van de beroemde Amerikaanse fotograaf Walker Evans. En als je op deze bijzondere feestdag toch iets buiten de deur zoekt, dan is deze expositie wel een zeer goede keuze. Of anders geformuleerd, ook al zou het overal bruisen, deze tentoonstelling wil je zelfs dan graag zien. Maar zo indrukwekkend als de expositie is, zo karig is de koffiecorner van het museum met slechts een koffieautomaat en een koeler met blikjes. We gaan voor sfeer en laten de koffiehoek voor wat het is.
Gelsenkirchen ligt zo’n beetje om de hoek en dat is het leuke van het Ruhrgebied. Alles ligt op steenworp afstand van elkaar. De tuinwijk Schüngelberg is ooit gesticht ten behoeve van de arbeiders van de mijn Hugo. De mijn is allang gesloten, maar de arbeiders en hun nazaten leven er nog steeds. In Schüngelberg is het stil, alleen wat kinderstemmen doorbreken de stilte en hier en daar klinkt vanachter een groene heg wat gemurmel. De tuinstad is zo uitbundig groen en de huisjes zo lieflijk, dat je je hier eerder op het Engelse platteland dan in het verstedelijkte Ruhrgebied waant. We hopen dat het centrale plein wat horeca en festiviteiten biedt maar het is er stiller dan stil. We moeten het vooralsnog doen met een meegebracht boterhammetje. Verderop treffen we zowaar een geopende kiosk aan en kunnen we een flesje water kopen.
Onze laatste bestemming is de Bermuda3 Eck. Als er ergens leven in de brouwerij valt te verwachten is het wel daar. Dit is hét uitgangskwartier van Bochem, een fikse Ruhrstad met ruim 350.000 inwoners. Ik was er voor het laatst in het voorjaar en toen was het er stampvol. Het is rond de klok van vier als we arriveren. Een handjevol mensen genieten van Kaffee mit Kuchen op een terrasje, gezinnen maken een zondags ommetje met de hond en hier en daar zitten groepjes jonge mannen aan het bier. Voor de Bermuda3 Eck is het allemaal nog heel bedaard. We nemen eerst een koffie, voor ons zonder Kuchen, slenteren wat rond en eindigen bij een fantastisch Vietnamees restaurant. En precies als we het gebied weer uitlopen gebeurt het, een groepje straatartiesten komt ons rollend over de straat tegemoet. Ze zijn allemaal in het zwart en buitelen over elkaar heen, laten los en duiken vervolgens weer op elkaar. Het kan niet anders, dit moet een act zijn in verband met de ‘Tag der Deutschen Einheit’. Na een dag zoeken is het dan toch gelukt.
Van boven naar beneden: 1. Bochum, Bermuda3 Eck, 2. Grensovergang A12 Arnhem, 3. Museum Bottrop, detail van foto van Walker Evans, 4. Tuinstad Schüngelberg Gelsenkirchen. 5. Hoofdingang Bermuda3 Eck Bochum, 6. Straattheater Bermuda3 Eck Bochum.
RUHRFRAU NL 