Er zijn nog steeds een aantal mijnen in gebruik in het Ruhrgebied. Eentje daarvan is de Zeche Prosper Haniel in de buurt van Bottrop. Achter de mijn ligt de Halde Haniel. Het beklimmen van deze halde is een spirituele ervaring. De Duitse filmregisseur en documentairemaker Wim Wenders heeft er een zelfs een film opgenomen en spreekt van ‘Wahnsinnswüstenlandschaft’.
Ik blijf me er over verbazing hoe weinig mensen langs de grens Duitsland echt goed kennen. Vanuit Arnhem zijn een groot aantal plekken in het Ruhrgebied binnen een uur aan te rijden. Zo ook Halde Haniel. Nederlanders klagen wel eens dat ze geen bergen hebben, maar het dolen door het Haldelandschap in het Ruhrgebied brengt je impressies van naakte bergen in Schotland, of de kale ballons van de Vogezen.
Het begin van de wandeling naar de top van Halde Haniel is niet gemakkelijk te vinden. De bewegwijzering stuurt je naar een grote parkeerplaats bij de nog werkende mijn. Een portiershuisje, een bedrijventerrein met slagbomen, overal activiteiten om je heen. Je krijgt het gevoel dat je een afslag hebt gemist. Toch klopt het, alhoewel het dan nog wel even zoeken is hoe je de halde opkomt. Direct bij de parkeerplaats begint namelijk ook een route die langs de flanken van de halde voert, maar een ellenlange afrastering belet je omhoog te klimmen.
Tenzij je de andere kant op loopt, het parkeerterrein over en het bordje Kreuzweg gaat volgen, een klein aftands wit bordje. Je moet het ook maar weten. Gelukkig wezen andere wandelaars mij de eerste keer de weg. Na een omtrekkende beweging om het mijngebouw heen begin je te klimmen. De eerste helft van het pad omhoog is daadwerkelijk een kruisweg. Na elke ‘haarspeld’ staat een in koperkleurig metaal ge-etste statie. Vlak boven de boomgrens, na de laatste statie, staat op een ruim plateau een kolossaal wit kruis. Het grauwe verleden van het Ruhrgebied is vanaf deze plek totaal gewist. Oneindig landschap, in zachte tinten gehuld.
Helemaal boven gekomen kun je alleen nog maar stil zijn. De wind buldert er om je oren. Een zwart plateau, een diepe krater en op de kraterrand tientallen rechtopstaande spoorwegbielzen, hier en daar met een beetje kleur aangezet. Totempalen die bezweren wat was en is, heden en verleden samengebracht. Woest landschap, oerlandschap, waanzinnig landschap. Stonehenge in het Ruhrgebied.
RUHRFRAU NL 